Jura Krakowsko – Częstochowska, nazywana często także Szlakiem
Orlich Gniazd, to mekka rowerzystów z całej Polski. Piękne tereny wschodniej
części wyżyny śląsko – krakowskiej, leżące w dorzeczu dwóch wielkich rzek
Polski: Wisły i Warty od lat przyciągają rowerzystów nie tylko z Polski, ale i
z całej Europy. Trzeba przyznać, że tereny te są atrakcyjne turystycznie z
wielu względów. Przede wszystkim Jura to system średniowiecznych zamków,
niegdyś strzegących granicy Królestwa Polskiego przed napadami z Górnego Śląska.
Obszar Jury
stanowił kiedyś dno morza, przez co powstało wiele warstw skał. Dominują
wapienie górnojurajskie tworzące płytę, a wystające ponad powierzchnię zrównania liczne
wapienne ostańce wznoszące się na wysokość do kilkudziesięciu metrów stanowią
atrakcję widokową na równi z okolicznymi zamkami.
Gmina Kórnik posiada szereg atrakcji: piękne przyrodnicze tereny (jak choćby nadwarciański pas rozlewisk) oraz historyczne zabytki, odwiedzane przez turystów z całego świata. Co nas cieszy – w okresie ostatnich kilku lat można zaobserwować także znaczny wzrost liczby ludzi uprawiających turystykę rowerową. Brakuje jednakże infrastruktury rowerowej z prawdziwego zdarzenia. Istniejące szlaki rowerowe są zaniedbane, brak jest oznaczeń, tablic informacyjnych, a niektóre odcinki wymagają ponownego skomunikowania. Projekt realizowany przez Stowarzyszenie miał więc na celu podnoszenie poziomu świadomości i bezpieczeńśtwa rowerzystów w Gminie Kórnik.
Ideą naszego wyjazdu było zapoznanie się z istniejącą infrastrukturą rowerową terenów pomiędzy Krakowem a Częstochową. Zwracaliśmy podczas tego wyjazdu uwagę na sposób organizacji ruchu na drogach rowerowych (widoczna wyżej na zdjęciu droga rowerowa wiodąca do zamku Olsztyn pod Częstochową to przykład znakomitego oddzielenia ruchu rowerowego od samochodowego, z jednoczesnym zachowaniem nawierzchni asfaltowej, umożliwiającej poruszanie się po niej każdym typem roweru).
Również oznaczenia szlaków, występujących licznie na tamtych terenach (a są tam szlaki piesze, rowerowe, konne i nordic – walking) są czytelne, poprawnie wykonane i przede wszystkim widoczne z daleka.
Zarządcy szlaków wykorzystują – co widać na powyższym zdjęciu – istniejąca infrastrukturę drogową, uzupełniając miejscowe oznaczenia w zakresie nazw ulic o dodatkowe informacje dotyczące przebiegu tras rowerowych. Zwracaliśmy wielokrotnie uwagę na fakt, iż te szlaki turrstyczne wytyczono w taki sposób, iż łatwo się pomiędzy nimi poruszać – nie brakuje bowiem specjalnie wytyczonych dla turystów łączników, dzięki którym zaplanowanie podróży czy zwiedzania jest proste i nie wymaga specjalistycznej wiedzy (a tym bardziej specjalistycznego sprzętu).
Co niezwykle istotne: przebieg i oznaczenia na trasie rowerowej nie ograniczają się jedynie do oznaczenia szlaku. Zaprezentowany wyżej znak „szlak czerwony Wiślanej Trasy Rowerowej” biegnie prosto, natomiast zarządca dodatkowo uzupełnia informacje na szlaku o „atrakcje dla dzieci”. To niezwykle ważna wskazówka: na trasie rajdu spotkaliśmy wiele osób jadących wraz z dziećmi (czy to w specjalnych przyczepkach, czy w fotelikach lub holowanych na tzw. sztywnym holu rowerkach dziecięcych). Wskazanie rowerzystom, że w pobliżu szlaku znajduje się „siłownia plenerowa i plac zabaw” należy potraktować jako znakomity pomysł na zwiększenie atrakcyjności samej trasy.
Oznaczenia na szlakach posiadają jednolity design – zazwyczaj obejmujący logo szlaku (lub logo zarządcy, np. gminy). Ten jednolity wzór pozwala zachować pewność, że nawet jeśli rowerzysta „zapomni”, jakiego koloru szlakiem się poruszał, to oznaczenie „Wiślana Trasa Rowerowa” poprowadzi go do zaplanowanego punktu docelowego.
Podczas naszej wyprawy odwiedziliśmy praktycznie każdy znaczący zabytek na Szlaku Orlich Gniazd. Dojazd do każdego z nich – mimo, iż posiadaliśmy nawigację rowerową – był niezwykle intuicyjny i przyjazny dla turysty. Zwiedzanie tych terenów przy pomocy rowerów miało zasadniczą przewagę nad podróżowaniem samochodem: rowerem można było dojechać w miejsca trudno dostępne dla kierowców, a przy tym… z uwagi na walory widokowe – nacieszyć się piękną panoramą okolic.
Zwłaszcza położone na północ od Krakowa doliny: Prądnika, Kobylańska, Eliaszówki czy Będkowska (w której przypadł nam drugi nocleg na trasie) są idealnym miejscem, które należy odwiedzić właśnie przy pomocy roweru. Bliski Krakowowi teren składa się z jarowych dolin i od Wyżyny Olkuskiej ciągnie się aż do Rowu Krzeszowickiego. Podkrakowskie dolinki należą do Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego (wcześniej do Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych) i usłane są potokami i licznymi dolinami z formami rzeźby krasowej.
Po zapoznaniu się z istniejącą infrastrukturą rowerową na Szlaku Orlich Gniazd możemy stwierdzić, że kwestie zarówno wytyczenia szlaków rowerowych w naszej gminie, znakowania, szeroko rozumianej promocji, wymagają zdecydowanych działań ze strony tak Gminy, jak i lokalnych stowarzyszeń. Tylko bowiem poprzez stworzenie nowych, atrakcyjnych możliwości spędzania wolnego czasu, rekreacji (np. przez tworzenie nowych wydarzeń, okazji o charakterze publicznym: przedstawień, wystaw, przestrzeni, w których mieszkańcy mogą spotykać się, spędzać czas) uatrakcyjni się ofertę wypoczynkowo – turystyczną tak dla mieszkańców gminy, jak i osób przyjezdnych. Pozostawienie tej sprawy bez zmian spowoduje, iż gmina Kórnik, mimo posiadania wielu walorów przyrodniczo – historycznych straci swój wyjątkowy charakter wśród wielkopolskich miejscowości wypoczynkowych.
Stowarzyszenie Kórnickie Bractwo Rowerowe zrealizowało w ten sposób pierwszą część projektu finansowanego ze środków Stowarzyszenia Lider Zielonej Wielkopolski przy współpracy z Stowarzyszeniem Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce w ramach programu „Działaj Lokalnie” finansowanego przez Polsko-Amerykańską Fundację Wolności.
Celem programu jest aktywizowanie lokalnych społeczności wokół różnych celów o charakterze dobra wspólnego poprzez wspieranie projektów obywatelskich. Projekty te służą pobudzaniu aspiracji rozwojowych, poprawie jakości życia oraz podejmowaniu działań odpowiadających na zdiagnozowane z udziałem społeczności lokalnych potrzeby, co w rezultacie przyczynia się do budowania lokalnego kapitału społecznego.
@działajlokalnie, #działajlokalnie, #efektdziałajlokalnie